TEPAV: Üçüncü çeyrekte doğrudan yatırımlar pandemi dönemindeki düzeyine geriledi
TEPAV tarafından yayımlanan Doğrudan Yatırımlar Bülteni’nin 2023 Üçüncü Çeyrek sayısı verilerine göre, 2023 yılı üçüncü çeyreğinde doğrudan yabancı yatırım girişleri 1,8 milyar dolar, yurt dışına doğrudan yatırım çıkışları 1,6 milyar dolar olarak gerçekleşirken net girişler ise 0,2 milyar dolarlık seviyesi ile geçen yılki düzeyinin oldukça altında kaldı.
TEPAV Doğrudan Yatırımlar Bülteni’nin 2023 Üçüncü Çeyrek sayısı yayımlandı. Buna göre, 2023 yılı üçüncü çeyreğinde doğrudan yabancı yatırım girişleri 1,8 milyar dolar, yurt dışına doğrudan yatırım çıkışları 1,6 milyar dolar olurken net girişler ise 0,2 milyar dolarlık seviyesi ile geçen yılki düzeyinin oldukça altında kaldı. Yıllıklandırılmış veriler esas alındığında doğrudan yabancı sermaye kaynaklı net girişler 2007-2020 yılları arasında 20 milyar dolardan 4,5 milyar dolara gerilemiş, 2023 üçüncü çeyreği itibarıyla da yine pandemi dönemindeki düşük seviyelerde gerçekleşti. Akım veriler aylar itibarıyla incelendiğinde Temmuz-Eylül döneminde doğrudan yabancı yatırım girişlerinin kademeli olarak gerilerken çıkışların hızlandığı, dolayısıyla net girişlerin 2022 yılının ikinci çeyreğine kıyasla 1,6 milyar dolar düşük gerçekleştiği görüldü. Diğer taraftan, gayrimenkul kaynaklı girişler (net) hariç tutulduğunda doğrudan yatırım kaynaklı sermaye hareketleri (net) 0,4 milyar dolar çıkış şeklinde hesaplandı. En fazla yabancı yatırım yapılan sektör imalat 2023 yılının üçüncü çeyreğinde Türkiye’de en fazla yabancı yatırım imalat sektöründe gerçekleşti. Yüzde 31,3 oranında yatırım payı alan imalat sektörünü, yüzde 24,9 pay ile toptan ve perakende ticaret, yüzde 7,5 ile ulaştırma ve depolama sektörleri izledi. Geçen yıl ile karşılaştırıldığında söz konusu üç sektörde ve bilgi-iletişim sektöründe yatırım payı artarken finans-sigorta sektöründe geriledi. Üçüncü çeyrek akım veriler dikkate alındığında ise, imalat sektörü yüzde 37,7’lik payı ile öne çıkarken onu yüzde 31,4’lük payı ile toptan ve perakende ticaret sektörü izledi. Yurt dışına yapılan yatırımlarda ağırlık gayrimenkul sektöründe Yurt dışına yapılan doğrudan yatırımlarda gayrimenkul sektörü ağırlıkta olurken bazı Avrupa ülkelerindeki yatırımlar hızla arttı. 2023 yılı üçüncü çeyreğinde, yurt dışına yapılan yatırımların yüzde 37’si gayrimenkul sektörüne, yüzde 14,4’ü ise madencilik sektörüne yapıldı. Geçen yıl ile karşılaştırıldığında finans-sigorta sektörüne yapılan yatırımların payı yüzde 22,6’dan yüzde 10,8’e gerilerken gayrimenkul alanında yapılan yatırımların payı yüzde 23,2’den yüzde 37’ye çıktı. Bu dönemde özellikle İngiltere, Yunanistan ve Portekiz gibi Avrupa ülkelerinde yatırımlarda dikkat çeken artışlar yaşanırken İngiltere`de bu artış 2,6 katına, Portekiz`de 14,2 katına, Yunanistan`da ise 5,8 katına ulaştı. Yabancı sermayeli şirketlerin sayısı yüzde 44,2 oranında geriledi 2023 yılı Temmuz-Eylül döneminde kurulan yabancı sermayeli şirketlerin sayısı yüzde 44,2 oranında geriledi. Söz konusu şirketlerin yabancı sermaye oranı ise yüzde 80,5’ten yüzde 56’ya düştü. 2018 yılından itibaren hızla artan ve 2022`de 20,135 ile zirve yapan Türkiye`deki yabancı sermayeli şirketlerin kuruluş sayısı 2023`ün üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre %44,2 azalarak 2,954`e düştü. Bu dönemde kurulan şirketlerin %89,4`ü limitet şirket statüsünde olup yabancı sermaye oranı ise %56 olarak kaydedildi.
